Maciej Majcherczyk
HISTORIA I POŁOŻENIE STODÓŁ
O położonych w malowniczej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej Żarkach mogliśmy czytać z racji żydowskich pozostałości po wojnie oraz czasach przedwojennej Polski. To właśnie synagoga będąca teraz Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury oraz żydowski cmentarz – kirkut, jako pierwsze rzucają się w oczy, gdy zaglądamy do wnętrza historii żareckich budowli. Około 400 metrów od wspomnianej już synagogi znajduje się zabytkowy zespół stodół w Żarkach – miejsce symboliczne oraz bardzo ważne dla mieszkańców tego małego miasteczka na Śląsku. Położone jest w niewielkiej części miasta między ulicami: Piaski i Ofiar Katynia.
Żareckie stodoły są zbiorem ponad 30 unikatowych budynków. Powstawały one odpowiednio: w drugiej połowie XIX wieku, na początku wieku XX, aż po drugą wojnę światową. Stodoły budowane były w skupisku, z dala od zabudowań mieszkalnych. Powodem były liczne pożary trapiące żarecką społeczność, a także zwarta zabudowa historyczna.
CHARAKTERYSTYCZNE BUDOWNICTWO
Pierwotnie stodoły budowane były z drewna, a ich „dachy” kryto strzechą. Prawdopodobnie w 1938 roku doszło do ogromnego pożaru, który pochłonął budynki wypełnione zbiorami. Na szczęście stodoły udało się szybko odbudować. Spichlerze z kamienia wapiennego i cegły stanęły w kilku rzędach. Obecnie bardzo charakterystycznym elementem stodół jest dach – dwuspadowy o rdzawym kolorze. Ich docelowym zastosowaniem było przechowywanie towarów, dzięki czemu rozwój handlu był bardzo dynamiczny, a zainteresowanie klientów – przyjezdnych oraz mieszkańców, regularnie rosło. Oprócz plonów, które znajdowały się w środku stodół, chowano tam także sprzęt rolniczy.
ZABYTKOWE STODOŁY DZIŚ
Dziś zespół zabytkowych stodół to prawdziwy symbol Żarek. Kiedy po wojnie przeniesiono miejsce targu ze Starego Rynku na teren otaczający stodoły, przestrzeń i swoboda w poruszaniu się na dobre przekonały władze i mieszkańców do uczczenia tego miejsca. Nie sposób więc nie wspomnieć o żareckich jarmarkach, które odbywają się tu dwa razy w tygodniu – w środę i sobotę. Obecnie w czasie jarmarków stoiska kupieckie rozstawia ok. 500 sprzedawców, a z ich usług, tylko co sobotę korzysta kilka tysięcy klientów. Dziś jest to największy jarmark w północnej części województwa śląskiego. Można tu zakupić odzież, artykuły spożywcze, meble oraz żywy inwentarz. Jedna ze stodół – Kupiecki Sąsiek – jest otwierana kilka razy w roku (zawsze sobota: przed Niedzielą Palmową, w długi weekend majowy, czerwcowy, sierpniowy). W czasie wizyty można posłuchać kapeli ludowej, spróbować chleba tatarczucha lub innych smakołyków, a także kupić regionalne wyroby i pamiątki.
Wyświetl większą mapę
