Bieruń posiada jeszcze jeden, niezwykły zabytek – położony na prywatnym terenie kopiec stanowiący pozostałość gródka z XIII wieku. Otoczona drewnianymi palami strażnica mogła być siedzibą możnowładcy, najprawdopodobniej wyposażona była wówczas w wieżę. Dziś na szczycie wzniesienia o czworokątnym przekroju stoi dziewiętnastowieczna kapliczka ku czci świętego Nepomucena, sam teren zaś owiany jest mgłą tajemnicy. Gdy w 1931 roku część kopca osunęła się na głębokość metra, mówiono o zapadnięciu krypty grobowej. Okolica Bierunia słynie z przeróżnych podań i legend: wspomina się o pogańskim kulcie odprawianym przed wiekami w osadach na bagnach. Można się także spotkać z teorią o celtyckim pochodzeniu miasta – wszak „beer” to w języku Celtów niedźwiedź, których zapewne tu nie brakowało. Inna koncepcja mówi, iż nazwa miasta pochodzi od podatków czyli „bierni”, którą wędrowni kupcy płacić musieli za przejazd. Zdaniem jeszcze innych (powołujących się na Karola Miarkę) miano miasta pochodzi od prasłowiańskiego boga Peruna. Zgodnie z mapą Klaudiusza Ptolemeusza sporządzoną około roku 145 naszej ery, gdzieś nieopodal dzisiejszego Bierunia mieściła się osada zwana Leucaristus. Historycy nie mają jednak pewności co to tej lokalizacji, być może przy tworzeniu mapy doszło do błędu i tak naprawdę autorowi chodziło o okolice Leszna.
