Oprócz ochrony wartości przyrodniczych, utworzenie Parku miało również na celu zachowanie materialnych i niematerialnych zabytków kultury regionu, które stanowią istotny element krajobrazu. Przez wieki zakon cystersów mądrze i celowo kształtował ten krajobraz, uwzględniając zarówno jego naturalne, jak i antropogeniczne składniki na terenach objętych dzisiejszą prawną ochroną parku krajobrazowego. Wyjątkowym przykładem budownictwa cysterskiego, które odzwierciedla ideał ascezy, jest architektura kościoła w Rudach. Od 1999 roku Oddział Biura Parków w Rudach wraz z Ośrodkiem Edukacyjnym mieści się w zabytkowym budynku o nazwie „Szpitalik Rogera”. Inne godne uwagi zabytki architektury sakralnej i świeckiej to drewniane kościoły: kościół św. Mikołaja z 1755 roku w Wilczy, kościół św. Marii Magdaleny z 1753 roku w Bełku, kościół św. Wawrzyńca z 1717 roku w Ligockiej Kuźni, kościół w Palowicach z XVI wieku z wieżą z 1606 roku. Warto również wspomnieć o dworze i zabudowaniach gospodarczych z XIX wieku w Kuźni Nieborowickiej, klasycystycznym dworze z 1800 roku w Lyskach, przebudowanym dworze z XVI wieku w Pilchowicach, późno klasycystycznym dworze z 1910 roku w Rudziczce, rozbudowanym, późno klasycystycznym pałacu z XVII wieku w Baranowicach, barokowym pałacu z 1755 roku w Sośnicowicach, neogotyckim pałacu z drugiej połowy XIX wieku w Wilczy oraz dworze myśliwskim z XIX wieku w Zwonowicach.
