Wiktoria Bernad
WIEŻYCZKA TRIANGULACYJNA
Jadąc główną drogą w stronę Kroczyc, nie sposób nie zauważyć wieżyczki triangulacyjnej, która wystaje ponad koronę drzew. Wieżyczka ta została wmurowana przez Niemców, podczas okupacji, na szczycie Góry Zborów. Docieramy na parking należący do Towarzystwa Miłośników Ziemi Zawierciańskiej, gdzie zostawiamy samochód i kupujemy bilet na zwiedzanie Jaskini Głębokiej. Góra Zborów oraz Jaskinia Głęboka nie są jedynymi atrakcjami w tym miejscu. Leżą one w rezerwacie przyrody nieożywionej Góra Zborów. Wycieczkę możemy rozpocząć w dowolnym miejscu, ponieważ na szczyt góry prowadzi niezliczona ilość różnych szlaków. Po drodze możemy podziwiać wyjątkową w tym miejscu szatę roślinną.
Górę Zborów porastają kolejno od dołu: las sosnowy, miejscami las grądowy, buczyna sudecka, buczyna kwaśna i ciepła, wyżej – murawy kserotermiczne, a w najwyższym punkcie znajdują się zbiorowiska naskalne. Bezleśne stoki porastają zarośla z szakłakiem, dereniem, głogami, tarniną oraz leszczyną. Na skałach rozwinęły się murawy naskalne oraz zbiorowiska paproci szczelinowych, z rzadkimi gatunkami roślin takimi jak goździk siny, czy skalnica gronkowa. W całym rezerwacie znajduje się około 210 gatunków roślin naczyniowych, które podlegają ochronie. Zborów to nie tylko piękna i rzadko występująca roślinność. Teren rezerwatu zamieszkuje jeden z najrzadszych motyli w Polsce – skalnik. Skały oraz lasy stanowią środowisko życia ptactwa, między innymi: puchacza, drozda skalnego, krzyżodzioba sosnowego i świerkowego, kopciuszka oraz dzierzba rudogłowego.
W GŁĘBI
Jaskinia Głęboka, położona w zachodniej części Góry Zborów, zwanej też Kruczymi Skałami, została odkryta w 1948 roku przez Kazimierza Kowalskiego. Długość jaskini wynosi 190 metrów, a różnica wysokości między skrajnie położonymi jej punktami – 22,4 metry. Ingerencja człowieka w to miejsce jest znacząca, ponieważ w okresie II wojny światowej został tu uruchomiony przez Niemców kamieniołom wapieni. Przyroda bardzo ucierpiała wskutek tych działań. W trakcie eksploatacji zniszczono środkową część Jaskini Głębokiej, czego efektem jest podzielona Skała Dwoista, górująca nad kamieniołomem. Uzyskała ona dodatkowe dwa otwory na dnie wyrobiska. Jeden z nich do tej pory służy jako wejście do podziemnej trasy turystycznej, a drugi został zamurowany. W kamieniołomie można podziwiać liczne szczeliny uskoków tektonicznych, który część została wykorzystana przez wody podziemne, dzięki czemu Góra Zborów została wzbogacona o jaskinie.
Nie eksploatowano tutaj jedynie wapieni. W Kruczych Skałach wydobywano krystaliczny kalcyt – szpat. Występuje on w postaci nacieków jaskiniowych oraz żył w skalnych szczelinach. Szpatu jest pożądanym surowcem dla przemysłu szklarskiego, dlatego wydobywano go tutaj bardzo długo. Jaskinia Głęboka to nie tylko eksploatacja dóbr mineralnych. Jest ona domem dla wielu organizmów żywych. Najbardziej spektakularne są nietoperze, które wykorzystują jaskinię jako schronienie w ciągu dnia. Komora Północna jaskini została zamieszkana przez pająka – sieciarza jaskiniowego. Można go zauważyć podczas zwiedzania. Zwiedzanie jaskini z przewodnikiem zajmuje około 40 minut. W trakcie wycieczki dowiadujemy się o genezie powstania jaskini, szaty naciekowej, czy działalności człowieka w jaskiniach Kruczych Skał. Możemy też obejrzeć specjalnie przygotowaną wystawę.
ZAKONNICA CZY BABA?
Nie bez powodu określa się Krucze Skały jako krainę białych skał. Mowa tutaj o przepięknych ostańcach wapiennych, które wieńczą tutejsze wzgórza. Możemy tutaj zaobserwować między innymi: Kruka, Zakonnicę, Babę, Mamę, Tatę, Lalkę, Małego i Wielkiego Dziada, Buddę, a nawet Napoleona. Wspinacze często odwiedzają te skały, a najbardziej upodobali sobie Wielbłąda, Młynarza oraz Filar Wyklętych. Nie dziwi więc widok wspinacza zasiadającego na garbie Wielbłąda, czy młodych adeptów górskich wspinaczek, zdobywających Filar Wyklętych. Jak to często we wspinaczkowym świecie bywa, podejścia na skałki mają swoje ekspresyjne nazwy. Na Białą Basztę wejść można przy pomocy „Lotu pingwina” albo „Wędki”, Chomicza skała zaprasza na drogi o nazwach: „Psychiczny odjazd” oraz „Wrota do stodoły”.
Warto zauważyć, że wspinaczka w miejscu tym możliwa jest jedynie pod warunkiem używania już istniejących punktów asekuracyjnych. Wspinacze powinni mieć odpowiednie wyposażenie i zawsze znajdować się pod opieką osoby ze specjalistycznym przygotowaniem. Atakowanie skałek na Górze Zborów odbywa się na własną odpowiedzialność. Gdy już wdrapiemy się na szczyt, możemy podziwiać niesamowite widoki. Krajobraz rozpościera się na ogromną część Jury Krakowsko – Częstochowskiej. Widać stąd również kilka zamków jurajskich – w Bobolicach oraz Mirowie, w pobliskim Morsku, a nawet na Podzamczu. Urzekająca panorama, delikatny wiaterek oraz odgłosy rzadkiego ptactwa, sprawia, że można się w tym miejscu zatracić.
Nie powinniśmy się zdziwić, gdy Górę Zborów zajmą nam owce. Od czasu do czasu (najczęściej na kilka dni) rezerwat częściowo wyłączony jest z ruchu turystycznego, do akcji zaś przystępują naturalne kosiarki. To żarłoczności owiec zawdzięczamy zachowane w dobrym stanie rośliny kserotermiczne czyli wymagające bardzo silnego nasłonecznienia. Wizyta stada liczącego około stu zwierząt gwarantuje, że wszystko co zasłania ciepłolubną florę zostaje w naturalny sposób usunięte. Widowiskowa akcja odbywa się w ramach programu „Owca plus”, sama góra zaś zyskuje w czasie jurajskiego redyku zupełnie nowy wymiar krajobrazowy.
Wyświetl większą mapę
