Dzieje Koźla są podręcznikowym wręcz przykładem jak bardzo militarna funkcja miasta może wpłynąć na jego rozwój. Gdy w czasie wojen śląskich twierdzę rozbudowywano, konieczne stało się przeniesienie wielu obiektów – inne miejsce znaleźć musiał i klasztor franciszkanów, i kościół, zlikwidowano nawet najstarszy wówczas cmentarz w mieście. Chociaż Koźle prawa miejskie otrzymało już w 1281 roku, ciągłe walki (zwłaszcza zaś pożary nimi spowodowane) niszczyły zabudowania i powodowały dramatyczne czasem wyludnienie. Epoka największego rozkwitu Górnego Śląska również nie przyniosła początkowo miastu takich profitów, jak innym – przemysłowe inwestycje oraz linie kolejowe bardzo długo omijały Koźle i zawitały do niego dopiero po zamknięciu twierdzy.
