Klaudia Kolarczyk
RYBNICKI OKRĘG WĘGLOWY
Śląsk wielu kojarzy się, obok tradycyjnego śląskiego obiadu: rolady, modrej kapusty i śląskich klusek, także z kopalniami i wydobywanym z nich węglem. Mieszkańcy Rybnika i okolicznych miejscowości doskonale zdają sobie sprawę z istnienia Rybnickiego Okręgu Węglowego. Zainteresowani sportem mogą również kojarzyć tę nazwę także z drużynami w różnych dziedzinach sportu, na przykład z rybnickim klubem żużlowym ROW Rybnik, 12-krotnym Drużynowym Mistrzem Polski. Przyczyną, dla której ROW powstał, była coraz większa ilość węgla koksowego. Pierwszą kopalnią, która dołączyła do Rybnickiego Okręgu Węglowego, była kopalnia „Mszana” z Wodzisławia Śląskiego, która później zyskała nazwę „1 Maja”. Aktualnie na tym obszarze działa Jastrzębska Spółka Węglowa. Kopalnie należące do RSW – Rybnickiej Spółki Węglowej, przejęte zostały kolejno przez Kompanię Węglową, a później przez Polską Grupę Górniczą.
CZARNE ZŁOTO
W Niewiadomiu, czyli rybnickiej dzielnicy, przy ulicy Ignacego Mościckiego 3 znajduje się zabytkowa kopalnia Ignacy. To, co sprawiło, że jakakolwiek kopalnia w tych rejonach mogła powstać, było zlecenie poszukiwania węgla przez dyrektora Wyższego Urzędu Górniczego we Wrocławiu. W 1788 roku odkryto wychodnie węgla kamiennego w okolicach, między innymi, wspomnianego Niewiadomia. W Biertułtowach, dzielnicy Radlina, miasta graniczącego z Rybnikiem, a także dzielnicą Niewiadom, założono kopalnię, którą nazwano „Hoym”.
Kopalnia ta była ulepszana i modernizowana. Jej obszar był stopniowo powiększany. Przyłączano coraz to nowe pola górnicze. Budowano nowe szyby, takie jak „Graf Reden”, czy „Kościuszko”. Uruchomiona została też linia kolejowa, która przebiegała przez Niewiadom. Wraz z rozwojem do kopalni Hoym zaczęto przyłączać inne kopalnie, między innymi „Carolus”, która znajdowała się w Niedobczycach. Została przyłączona do Hoym w 1868 roku. Kolejną przyłączoną kopalnią była „Laura” w 1870 roku. W 1871 roku powstał nawet zakład „Skonsolidowana Kopalnia Hoym-Laura”. Kopalnia przez wszystkie lata swojego funkcjonowania miała różnych właścicieli, różne nazwy, powstawały różne związki i zakłady. Dopiero w 1936 roku przyjęto nazwę Ignacy. Działanie to było zrealizowane na cześć prezydenta Ignacego Mościckiego. Ostatni wyjazd pracowników szybem Głowacki odbył się w 2008 roku.
DRUGA SZANSA
Kopalnia została zamknięta. Nie zobaczymy już pracowników przechodzących przez plac, wracających do domu, albo dopiero zmierzających do pracy. Węgiel pozostaje na swoim miejscu, głęboko pod ziemią. Jednakże kopalnia została zamknięta tylko w związku z wydobyciem węgla. Już w 1999 roku powstało Stowarzyszenie Zabytkowej Kopalni Ignacy. Założyciele chcieli, by tradycje górnicze nie zostały zapomniane, ponieważ wiedza i historia związane z górnictwem są na Śląsku bardzo ważne. Górników było i wciąż jest bardzo wielu. Oni wiedzą jak wygląda takie kopalniane życie. Ci, którzy nie mogą tego doświadczyć w pracy górniczej, nie będą stratni. Kopalnia Ignacy daje wiele możliwość poznania historii i tradycji, a to wszystko w połączeniu z dobrą zabawą. Zabytkowa Kopalnia Ignacy może się poszczycić miejscem na trasie Szlaku Zabytków Techniki. Jest to bardzo interesujący tematyczny szlak, który obejmuje różne miejsca związane z przemysłem w województwie Śląskim.
Kopalnia była remontowana i rewitalizowana w różnych swoich częściach. Remontowano między innymi budynek maszyny wyciągowej, który należał do szybu „Głowacki”. W 2021 roku Ignacy został dołączony do Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego. Wielokrotnie odbywają się tam różnego rodzaju wydarzenia kulturowe. Organizowane są koncerty i festyny, które przyciągają młodych i nieco starszych. Korzystając z okazji takich imprez można poznać nieco historii, zainteresować się funkcjonowaniem kopalni i górniczymi tradycjami. Zwiedzając zabytkową kopalnię możemy trafić na różnego rodzaju wystawy, między innymi wystawę z pokazem maszyny parowej, które przyciągają uwagę każdego. Warto wybrać się także na wieżę widokową, która dodatkowo stanowi najwyższy punkt widokowy Rybnika. Dla dzieci atrakcją niewątpliwie może być SOWA, czyli Strefa Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności. Znajdują się tam specjalne eksponaty, które można dotykać, poruszać, naciskać, a wszystko to w celu samodzielnego eksperymentowania. SOWA ma swoje miejsce w stolarni tuż przy maszynowni Szybu Głowacki.
Chętni, którzy chcieliby zwiedzić Zabytkową Kopalnię Ignacy od środka, mogą to zrobić od wtorku do piątku w godzinach 9.00-17.00, a także w weekendy od 11.00 do 19.00. W poniedziałki kopalnia jest nieczynna. Część rekreacyjna, na której znajduje się specjalnie przygotowany, industrialny plac zabaw dla dzieci, dostępny jest dla zwiedzających bez żadnych ograniczeń. Cennik znajduje się na oficjalnej stronie Zabytkowej Kopalni Ignacy. Ceny uzależnione są od rodzaju biletu, a także od tego, co zdecydujemy się zwiedzać, oraz czy zrobimy to indywidualnie, czy z przewodnikiem. Dojazd do kopalni odbyć się może na wiele sposobów. W Rybniku istnieje wiele kilometrów ścieżek rowerowych, dlatego rowerowa wycieczka połączona z zwiedzaniem kopalni, może być ciekawym sposobem spędzenia wolnego czasu. Możliwy jest także dojazd pociągiem do stacji Rybnik Niewiadom, autobusami ZTZ nr 4, 9, 24, 1 i 23, a także samochodem, ponieważ udostępnione zostały miejsca parkingowe dla podróżujących tym środkiem transportu.
Wyświetl większą mapę
