Początki Opola giną w mrokach historii – o jego prastarym pochodzeniu świadczy źródłosłów nazwy miasta. Legenda mówi co prawda, iż jej autorem jest zaginiony na polowaniu książę, który całymi dniami błąkał się nie mogąc znaleźć drogi do swojego zamku. Gdy wreszcie dotarł na rozległą leśną polaną z kilkoma chatami, uradowany wykrzyknął: – O, pole! Językoznawca niemiecki – Heinrich Adamay (w książce z 1888 roku) podał jednak inne wytłumaczenie – jego zdaniem „opole” w dawnej polszczyźnie oznaczało „główną miejscowość związku wielu miejscowości”. To interpretacja bardzo bliska dzisiejszym ustaleniom – w średniowieczu „opole” oznaczało organizację związanych ze sobą (gospodarczo i politycznie) osad, najczęściej o charakterze rolniczym. Innymi słowy: to okolice pola, stanowiące administracyjne centrum – często utożsamiane z obwarowanym grodem.
