Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że słynna „Pomarańczarka” Aleksandra Gierymskiego – wybitnego polskiego malarza – realisty żyjącego w latach 1850 – 1901 znajduje się w Katowicach. Dzieło powstało na fali mody ukazywania ubogiej strony Warszawy i nosił tytuł „Żydówka z cytrynami”. Pod koniec 2010 roku o płótnie zrobiło się głośno: odnaleziono je na aukcji w Niemczech. Obraz zaginął w czasie drugiej wojny światowej i dołączył do długiej listy dzieł sztuki zrabowanych przez Niemców. Państwo polskie (przy wydatnej pomocy finansowej towarzystwa ubezpieczeniowego) dzieło wykupiło i umieściło w Muzeum Narodowym. Tymczasem siostra – bliźniaczka warszawskiej pomarańczarki cały czas przebywała w Katowicach. Muzeum Śląskie posiadało bowiem drugie, niemal identyczne dzieło Gierymskiego już od 1929 roku – do dziś można je zresztą oglądać na wystawie malarstwa polskiego z lat 1800 – 1945. Pomarańczarka z Katowic jest nieco mniejsza i namalowana na cieńszym płótnie – dlatego też znajduje się pod ciągłą opieką konserwatorską. Uważny obserwator zauważy różnicę w sposobie patrzenia bohaterek obrazów: Żydówka z Warszawy patrzy gdzieś w dal, katowicka spogląda wprost w oczy widza.
