Po śląsku – śląska gwara – język, etnolekt

Znacznie obszerniejszy słowniczek śląski znajdziesz w innym naszym serwisie:

A

abfal – śmieć, błąd
abo – albo
abzac – obcas
achtlik – ósma część czegoś
afa – małpa
ajlauf – lane kluski
ajmer – wiadro
ajnfart – brama, wejście
ajzynblat – brzeszczot
amajza – mrówka
ancla – kawalerka
ancug – garnitur
antryj – przedpokój
apluzina – pomarańcza
apsztyfikant- zalotnik
aprikołza – morela
arbajtancug – ubranie robocze
asić sie – chwalić się
asta – gałąź
aszynbecher – popielniczka
ausgus – zlewozmywak
ausztojer – wiano


B

batki – majtki
bajs – kęs
bajtel – chłopiec
badyhouzy- kąpielówki
bal – piłka do gry
bana – kolej
bania – dynia
bas – brzuch
bebok – straszydło
bery – bajki, bzdury
berga – duży kamień, kawał węgla
beszong – nasyp kolejowy
bezto – dlatego że
bezuch – odwiedziny
bier – zabierz
bifyj – kredens
bigel – wieszak na ubrania
biglować – prasować
biksa – puszka
bina – pszczoła
binder – krawat
biza – kant w spodniach
blank – całkowicie
blaza – odcisk
blajsztift – ołówek
blumkol – kalafior
bojtlik – torebka
bombon – cukierek
borok – nieudacznik
borszatajn – krawężnik
brateringi – śledzie opiekane
bratkartofle – smażone kartofle
brecha – łom
bryle – okulary
briftasza – portfel
bulić – burzyć
byamter – urzędnik
bysztek – sztućce


C

cajtong – gazeta
cera – córka
cesta – droga
ciśba – tłok
chaberfloki – płatki owsiane
chachor – pijak
chadra – szmata
chaja – awantura
charboły – buty
charlać – kaszleć
chlyw – chlew
chnet – niebawem
chop – mężczyzna
chrobok – robak
chycić – złapać
ciarach – brudas
ciepać – rzucać
ciorać – pomiatać, brudzić
ciyngiym – w kółko
coby – żeby
cufal – przypadek
cug – pociąg, pęd
cwerg – krasnal
cwibak – suchary
cyganić – kłamać
cygarety – papierosy
cyja – akordeon
czorny – czarny, brudny
ćma – ciemność


D

deka – koc
dekiel – pokrywa, wieczko
doczkej – poczekaj
drach – latawiec
drapko – szybko
dudlik – kok
duldać – pić
durś – ciągle
dycki – zawsze
dyć – przecież
dykcjonorz – słownik
dylina – podłoga
dynga – tęcza
dziołcha – dziewczyna
dźwiyrza – drzwi


E

elefant – słoń
eli – czy
elwer – bezrobotny
eka – narożnik budynku, kąt w pomieszczeniu
epny – ogromny


F

fajer – święto
fajrant – zakończenie dnia pracy
familok – dom wielorodzinny
fana – flaga
fandzolić – mówić od rzeczy
fara – probostwo
farorz – proboszcz
fecht – żebranie
fedra – sprężyna
fest – mocno
fertig – gotowe
fet – tłuszcz
fiber – gorączka
ficować – cerować
filok – wieczne pióro
fiśla – strych
flaszka – butelka
flek – plama
fliger – samolot
fojercojg – zapalniczka
fojera – ognisko
fojerwera – straż pożarna
forhang – zasłona
frela – panna
fróp – korek
fto – kto
font – pół kilo
furgać – latać
fusbal – piłka nożna
futrować – karmić
fuzekla – skarpeta


G

galert – galareta
galoty – spodnie
ganc – całkowicie
gańba – wstyd
gardina – firana
gardinsztanga – karnisz
geburstak – urodziny
geltag – wypłata
gelynder – poręcz
gibki – szybki
gipsdeka – sufit
giskana – podlewaczka
gizd – łobuz
glaca – łysina
glajzy – szyny
glazyjki – rękawiczki ze skóry
godać – mówić
golac – fryzjer
gorki – gorący
gorol – nie Ślązak
gorszyć sie – obrażać się
gorzoła – wódka
grincojg – jarzyny
gruba – kopalnia
gryfny – ładny
gybis – sztuczna szczęka
gymba – usta, twarz
gynsi pympek – stokrotka
gypek – bagażnik rowerowy
gyszynk – prezent
gzuć – pędzić


H

haja – awantura
hajer – górnik
halba – pół
halbki – półbuty
hałskyjza – ser domowy
hantuch – ręcznik
hasiok – śmietnik
hazok – zając
heft – zeszyt
heklować – szydełkować
heksa – czarownica
hołzyntregi – szelki
hut – kapelusz


I

inacyć – przekręcać
indianer – indianin
inkszy – inny
ino – tylko
istny – prawdziwy, właściwy
izba – pokój
iże – że, ponieważ


J

ja – tak
jakla – bluza
jako – jak
jamrać – lamentować
jo – ja
jodło – jedzenie
juzaś – znowu


K

kajś – gdzieś
kamela – wielbłąd
kamrat – kolega
kabza – kieszeń
kapuca – kaptur
kara – taczki
karminadel – kotlet mielony
karasol – karuzela
kastlik – pudełko
kauguma – guma do żucia
kiery – który
kibel – wiadro
kichol – nos
kista – skrzynka
kiszka – kwaśne mleko
klachać – plotkować
klepoki – bilon
klosztor – klasztor
klupać – stukać
knefel – guzik
kokot – kogut
kokotek – kran
kole – obok
koło – rower
kołocz – ciasto
kołoczek – drożdżówka
kołkastla – węglarka
konsek – kawałek
kopidoł – grabarz
kopruch – komar
krajzyga – piła tarczowa
krauza – słoik
krepel – pączek
kroć – kroić
kromflek – obcas
krupniok – kaszanka
krupy – kasza
kryka – laska
krzok – krzak
ksiynżoszek – ksiądz
kucać – kaszleć
kurzić – palić papierosy
kust – wyżywienie
kusik – całus
kwarytka – ćwiartka


L

lajbik – stanik
lajerman – kataryniarz
lajsta – listwa
larmo – hałas
latoś – tego roku
lauba – ganek
lazaryt – szpital
lebo – albo
leko – łatwo
linkera – kierownica
lipsta – narzeczona
lojfer – dywan
lotać – biegać
luft – powietrze
lynga – bułka paryska


Ł

łaska – łasica
łazić – chodzić
łazynga – włóczęga
łobiod – obiad
łoblyc sie – ubrać się
łobsztalować – zamówić
łogiyń – ogień
łoroz – nagle
łorynżada – oranżada
łosprawiać – rozmawiać
łostawić – zostawić
łostuda – awantura
łoszkubiny – darcie pierza
łoszkrabiny – obierki
łoświycić – zaświecić


M

majzel – przecinak
malyrz – malarz
mandle – migdały
mantel – płaszcz
masny – tłusty
masorz – rzeźnik
maszka – kokardka
maszkyt – smakołyk
maznonć – uderzyć
merta – mirt
miesionczek – księżyc
mietła – miotła
migym – szybko
miynso – mięso
modry – niebieski
moplik – motorower
mota – ćma
mulorz – murarz
muskla – mięsień
muterka – nakrętka
myjtermas – metr krawiecki


N

nachytać – nałapać
najduch – urwis
naprany – pijany
naprowda – naprawdę
nasuć – nasypać
nazdać – nakrzyczeć
nazod – z powrotem
nec – siatka
niekiery – niektóry
niyroz – nieraz
nieskoro – późno
nociastek – zakwas chlebowy
nudle – makaron
nudelkula – wałek do ciasta
nupel – smoczek


O

oberiba – kalarepa
obstoć – wytrzymać
obstować – upierać się
oły – krzywe nogi
onkel – wujek
oplerek – kiełbaska
ostuda – kłótnia


P

papiorzany – papierowy
papyndekel – tektura
parfin – perfumy
paryzol – parasol
piska – kreska, linia
piznonć – uderzyć
plecionka – chałka
po bosoku – boso
podarzić sie – poszczęścić się
podchlybiać sie – podlizywać się
podciep – podrzutek, nigrzeczne dziecko
podziwać sie – przyjrzeć się
pojedzony – syty
pokludzić – poprowadzić
pokroć – pokroić
poleku – powoli
połno – pełno
ponć – pielgrzymka
porzond – ciągle
prawić – opowiadać
prezwuszt – salceson
prozny – pusty
przepadzity – łakomy
przichlybiać sie – podlizywać się
przikludzić – wprowadzić się
przikopa – rów
przichlybiać sie – podlizywać się
pszoć – sprzyjać, kochać
pucpapior – papier ścierny
puklaty – garbus

R

rachować – liczyć
rojber – łobuz
rajza – podróż
rechtor – nauczyciel
rejmatyka – reumatyzm
richtig – rzeczywiście
rolszuły – wrotki
rozlajerowany – rozregulowany
roztomajty – rozmaity
ruby – gruby
rychtować – przygotowywać
ryl – szpadel
ryma – katar
rzykać – modlić się


S

seblyc – rozebrać
siednonć – usiąść
siyń – sień
słazić – schodzić
smażonka – jajecznica
smyntorz – cmentarz
soroń – dzikus
spatrzeć – załatwić coś
spodni – dolny
spodnioki – kalesony
srogi – duży
starka – babcia
starzik – dziadek
styknie – wystarczy, dosyć
suć – sypać
swaczyna – podwieczorek
synek – chłopiec
szac – narzeczony
szaket – marynarka
szałot – sałata, sałatka
szaty – sukienka
szczewiki – buty
szczoda – środa
szklok – landrynka
szlaubyncjer – śrubokręt
szlojder – proca
szmaterlok – motyl
sznita – kanapka
sznitlok – szczypiorek
sznupać – myszkować
szolka – szklanka, kubek
szporować – oszczędzać
szpotlawy – kulawy
szpyndlik – szpilka
szrank – szafa
sztachlok – agrest
sztand – stoisko
sztok – piętro
sztrom – prąd
sztabdeka – kołdra
sztajger – sztygar
szterować – denerwować
sztrykować – robić na drutach
szusblech – błotnik
szwigermuter – teściowa
szwong – zamach, rozbieg
szychta – dniówka


T

tabula – tablica
tanksztela – stacja benzynowa
taszyntuch – chustka do nosa
terować – smołować
tinta – atrament
toć – oczywiście
tomata – pomidor
tonkać – moczyć
torta – tort
tuberok – gruźlik
tukej – tutaj
tyj – herbata
tyjater – teatr
tytka – torebka


U

udować – wydawać pieniądze
uja – wujek
umarty – zmarły
unfal – błąd
uniyskorzić sie – spóźnić się
uślimtany – zapłakany
utropa – zmartwienie


W

wachować – pilnować
wadzić sie – kłócić się
walkownia – magiel
wancka – pchła
wartko – szybko